IPV Intervention - Yakın İlişki Şiddeti Mağdurları, Failler ve Çiftler için Mağdur ve Fail Tipolojilerine Göre Uyarlanmış Yakın Öncüllere Odaklı Müdahaleler

IPV Intervention, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen bir Ufuk 2020 Marie Skłodowska-Curie Eylemidir. Proje hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Yakın ilişki şiddeti, kadınlar üzerinde nispeten daha olumsuz etkileri olan yaygın bir sorundur. Bu nedenle, mevcut eylem, kadın mağdurlara vurgu yaparak yakın ilişki şiddetine karşı bir müdahale hazırlamayı ve uygulamayı amaçlamıştır. Bu süreçte psikoeğitimsel bir yaklaşım hedeflenmiştir. Projenin amacı, şiddet olaylarının yakın öncüllerine odaklanan mağdurlar, failler ve çiftler için üç müdahale el kitapçığı hazırlamaktır (Amaç 1). Proje süresi dikkate alınarak sadece mağdurlara yönelik el kitabının uygulanması planlanmıştır. Bu el kitapçıklarının, araştırılacak mağdur tipolojilerine (Amaç 2), mevcut fail tipolojilerine ve çiftlerin farklı ihtiyaçlarına göre uyarlanacak şekilde planlanmıştır. İlk iki hedef, Prof. Julia C. BABCOCK'un danışmanlığında Houston Üniversitesi, Teksas, ABD ile işbirliği içinde gerçekleştirilmiştir. Hedef 1 ve 2 ile ilgili bulgular, Högskolan Väst, Trollhättan, İsveç'te Prof. Emma SORBRING'in danışmanlığında ergen örneklemlere uygunluk açısından teorik olarak gözden geçirilmiştir. Mağdurlar için el kitabının uygulanmasının (yeniden) entegrasyon sırasında gerçekleştirilmesi planlanmıştır (Amaç 3). Amaç 3, Prof. H. Özlem SERTEL gözetiminde İstanbul Üniversitesi'nde gerçekleştirilmiştir. Faillere ve çiftlere yönelik uygulamaların, süre kısıtlaması nedeniyle eylemin bitiminden sonra gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir.

• Alan yazın taraması ve diğer hedeflerin sonuçları, mağdurlarla yakın öncüller ve başa çıkma arasındaki bağlantıya odaklanan bir uygulama yürütmek için daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğunu gösterdiğinden, Amaç 1 proje sürecinde iptal edilmiştir. Psikolojik travmanın uzun süreli etkilerini akılda tutarak yakın öncüller, başa çıkma ve şiddet arasındaki seri ilişkileri anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bununla birlikte, mağdur kadınların yakın ilişki şiddeti karşısında başa çıkmayı nasıl algıladıkları ve yararlılığını nasıl değerlendirdiklerini araştırmak için nitel bir başka araştırma planlanmıştır.

• Amaç 2'nin sonuçları, yakın ilişki şiddeti mağduru kadınların sergiledikleri başa çıkmanın, erkeklerin şiddet motivasyonları karşısında belirli bir örüntü göstermediğini ortaya koymuştur. Verilerin ortaya koyduğu tek anlamlı çıkarım, kadınların şiddet riskini daha yüksek algıladıkça daha yüksek düzeyde başa çıkma çabası ortaya koyduğu yönündedir. Bu bulgu, yakın ilişki şiddeti mağduru kadınların başa çıkma paternleri hakkında beklenenden nispeten daha az detaylı bir açıklama sağlamıştır. Bununla birlikte, hayatta kalma kuramını tamamen desteklemektedir.

• Bu noktada, çiftlerin şiddet deneyimlerinde yakın öncüllerin rolünü anlamak için yeni bir çalışma tasarlanmıştır. Her eşin antisosyal (ASPD) ve borderline (BPD) kişilik özellikleri ile yakın ilişki şiddeti faillik düzeyleri arasındaki ikili ilişkiler Aktör-Partner Karşılıklı Bağımlılık Modellemesi (Actor-Partner Interdependence Modeling, APIM) ile incelenmiştir. Bu analizin sonuçları, kadınlar ve erkekler için farklı etkiler ortaya koymuştur. Buna göre, kadının ve erkeğin yakın ilişki şiddeti faillik puanları eşinin değil kendisinin ASPD puanları tarafından yordanmaktadır. Erkeğin yakın ilişki şiddeti faillik puanları hem kendisinin hem de eşinin BPD puanları tarafından yordanmaktadır. Buna karşın, kadının yakın ilişki şiddeti faillik puanları kendisinin ya da eşinin BPD puanları tarafından yordanmamaktadır. Sonuçlar, kadınların şiddet failliğinin öz-müdafaa olarak değerlendirilmesine destek sağlamıştır.

• Amaç 3'ün bir parçası olarak elde edilen bu bulguların tartışılması, katılımcıların güvenliğini göz önünde bulundurarak ve pratik kullanım açısından değerlendirildiğinde ergenlerle yakın öncüllere odaklanan bir psikoeğitimsel müdahale için daha iyi bir kavramsallaştırmaya ihtiyaç olduğunu ortaya koymuştur. Ancak, risk değerlendirmesi için somut bir temel sağlayabileceği dikkate alınarak yakın öncüllerin, uzmanlar ve saha çalışanlarının başvurması için verimli bir alan oluşturabileceği düşünülmüştür.

Bu proje, biri değerlendirmede diğer ikisi hazırlık aşamasında olan makalelerin araştırma ve yazım süreçlerini desteklemiştir. Ayrıca, seminer sunumları ve uzmanlarla toplantılar da gerçekleştirilmiştir. (Lütfen yayınlar sayfasını buradan kontrol ediniz). Proje sonuçlarının İngilizce, İsveççe ve Türkçe konuşan uzmanlarla paylaşılması için tasarlanan posterleri aşağıda sunulmaktadır.

This project has received funding from the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement 891136.